NIÊN HIỆU MỚI CỦA NHẬT BẢN – 令和
Hôm nay, thứ 2 ngày 1/4/2019, Nhật Bản đã chính thức công bố niên hiệu mới của đất nước là: 令和 (cách đọc là れいわ, dịch âm Hán là LỆNH HÒA). Niên hiệu này sẽ chính thức được đưa vào sử dụng từ ngày 1/5/2019, mở đầu một triều đại Nhật hoàng mới.
Mình xin chia sẻ một số thông tin về nguồn gốc và ý nghĩa của Niên hiệu mới này nhé.
I. Niên hiệu 令和 xuất phát từ đâu?
Trong phát biểu công bố Niên hiệu mới vào sáng nay của ông Yoshihide – Chánh văn phòng nội các Nhật Bản, có nội dung: Từ 令和 được lấy ra từ câu mở đầu trong bài hát về loài hoa Mơ (梅の花の歌) trong tuyển tập 万葉集. (Tuyển tập万葉集 là một tuyển tập gồm khoảng 4500 bài hát cổ phong cách Nhật, có giá trị rất lớn đối với văn hóa Nhật Bản).
Nguyên văn câu mở đầu của bài hát là: “初春 の令月にして、気淑く風和ぎ、梅は鏡前の粉を披き、蘭は珮後の香を薫す”
Dịch đại ý có nghĩa là: Trong tháng đầu xuân, tiết trời thật đẹp, gió thổi nhè nhẹ, hoa Mơ nở trắng như phấn trước gương soi, hoa Lan tỏa hương thơm như nước hoa sau khi xức.
Và chữ 令 chính là được lấy từ chữ 令月, và chữ 和 được lấy từ chữ 風和 trong câu hát trên.
Nguồn Báo NHK
II. Ý nghĩa của Niên hiệu 令和
Nếu chỉ đọc chữa Lệnh Hòa – 令和 thôi, chắc sẽ rất khó để hiểu ý nghĩa muốn truyền tải qua Niên hiệu là gì, mà cần phải đặt từ này trong bối cảnh bài hát và lịch sử để thấy được ý nghĩa của nó.
Trong bài phát biểu ngay sau khi Niên hiệu mới được công bố, Thủ tướng Nhật ngài Abe có nói (đại ý): Trong từ 令和 có mang ý nghĩa văn hóa được sinh ra và nuôi dưỡng bằng sự hội tụ vẻ đẹp tâm hồn của mỗi con người… Chúng tôi muốn Nhật Bản trở thành một đất nước mà ở đó mỗi con người đều có thể làm cho bông hoa bên trong mình nở ra tươi đẹp giống như những bông hoa Mơ nở rực rỡ khi mùa Xuân đến, dù phải trải qua một mùa Đông lạnh giá, khắc nghiệt.
Như vậy, có lẽ ý nghĩa chính mà Niên hiệu 令和 muốn truyền tải chính là: mỗi người dân Nhật Bản bằng chính vẻ đẹp bên trong con người mình hãy gìn giữ, bảo tồn, nuôi dưỡng vẻ đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
III. Một số thông tin khác
- Việc đặt niên hiệu dựa trên những tiêu chuẩn gì?
Việc đặt niên hiệu của Nhật về cơ bản được dựa trên 7 tiêu chuẩn như sau, để đảm bảo toàn thể người dân có thể sử dụng một cách dễ dàng:
- Phải mang ý nghĩa hay, hướng về tương lai, mang lý tưởng của dân tộc.
- Là một từ có 2 chữ Kanji.
- Chữ Kanji đơn giản, ai cũng có thể viết được.
- Có cách đọc dễ.
- Chưa từng được sử dụng làm Niên hiệu hoặc làm Truy hiệu (追号-tên dùng cho người đã mất).
- Không phải là một từ thường dùng.
- Ngoài ra, từ này phải có phiên âm bắt đầu bằng chữ cái khác với chữ H (trong 平成), chữ S (trong 昭和), chữ T (trong 大正), hãy chữ M (trong 明治). Vì trong các giấy tờ hành chính của Nhật thường viết tắt Niên hiệu bằng các chữ cái alphabet như trên, vì vậy Niên hiệu mới phải có chữ cái khác đi để tránh lẫn lộn.
- Ai là người nghĩ ra Niên hiệu?
Những học giả có tên tuổi (名のある学者) sẽ là người nghiên cứu và tìm ra Niên hiệu mới. Chính phủ sẽ nhờ các học giả có tên tuổi trong các lĩnh vực như Quốc ngữ, Hán tự, Lịch sử…Họ sẽ nghiên cứu, đưa ra ý tưởng, hội bàn và trao đổi ý kiến.
Và một điều bất ngờ là, để phòng tránh việc Niên hiệu mới bị rò rỉ ra bên ngoài, vào chính buổi sáng hôm nay (1/4/2019) các chuyên gia mới tập hợp lại, nghe ý kiến về các ý tưởng, sau đó Hội nghị các thành viên nội các mới họp bàn và đi đến thống nhất Niên hiệu mới! Và ngay sau đó là công bố Niên hiệu.
Trên đây là một số thông tin mình tổng hợp được liên quan đến nguồn gốc và ý nghĩa của Niên hiệu mới 令和. Việc thay đổi Niên hiệu, thay đổi triều đại là một sự kiện lịch sử có ý nghĩa rất lớn đối với người dân Nhật Bản. Chào đón một kỷ nguyên mới sắp mở ra, chúng ta – những người nước ngoài sống tại Nhật cũng hãy phát huy tinh thần 令和 tôn trọng và học hỏi văn hóa nước bạn, không ngừng gìn giữ và nuôi dưỡng văn hóa của chính dân tộc mình nhé!
Các nguồn tham khảo: Báo NHK, Báo NHK EASY, Kênh Youtube của ANN news, Trang web TorenToren
